Kolory podstawowe i pochodne. Zasady mieszania barw

Kolory podstawowe i pochodneStworzenie spójnej wielobarwnej aranżacji to zadanie, do którego warto zabrać się fachowo. Zamiast godzinami zastanawiać się jak uzyskać wymarzony kolor ścian i jakie dodatki będą z nim współgrać warto uzbroić się w odrobinę cierpliwości i koło barw, czyli narzędzie każdego dekoratora wnętrz.

Zarówno sam termin, jak i wydrukowany schemat kolorów na pierwszy rzut oka mogą wyglądać tajemniczo, jednak to pewny sposób na stworzenie kolorystycznej harmonii. Kierując się sprawdzonymi i stosowanymi od lat regułami łączenia i tworzenia barw można uniknąć pracochłonnych i kosztownych pomyłek.

Jak stworzyć wymarzone kolory? Od teorii do praktyki

Kolory podstawowe

Choć czasem trudno to sobie wyobrazić wszystkie istniejące kolory powstają z zaledwie trzech podstawowych barw. Uwarunkowane historycznie w architekturze oraz sztuce są następujące kolory podstawowe:

  • żółty,
  • czerwony,
  • niebieski.

Są również inne zestawy 3 kolorów podstawowych np. RGB (czerwony RED, zielony GREEN, niebieski BLUE), czy też CMYK (CYJAN - błękitny, MAGENTA - fioletowo-czerwony, YELLOW - żółty). Zasadniczo zestawów kolorów podstawowych można tworzyć wiele - my jednak skupimy się na zestawie żółty, czerwony, niebieski.

Poszukując idealnego koloru ścian, wystarczą pigmenty w tych trzech kolorach, by wyczarować każdą nawet najbardziej wyrafinowaną barwę. Z kolorów podstawowych na pierwszym etapie mieszania uzyskujemy kolory pochodne.

Kolory pochodne

KOLOR PODSTAWOWY + KOLOR PODSTAWOWY = KOLOR POCHODNY

  • CZERWONY + ŻÓŁTY = POMARAŃCZOWY
  • CZERWONY + NIEBIESKI = FIOLETOWY
  • NIEBIESKI + ŻÓŁTY = ZIELONY

Zarówno barwy podstawowe, jak i uzyskane z nich barwy pochodne nazywamy czystymi, są soczyste i ostre. Jeśli barwy podstawowe wymieszamy z pochodnymi, uzyskamy złamane szarością, w fachowej terminologii mówi się, że barwy podstawowe połączone z pochodnymi dopełniają się do szarości, gdyż uzyskane kolory rzeczywiście są szare i nijakie. Takiej kombinacji nie warto stosować w celu otrzymania koloru szarego gdyż efekt będzie daleki od oczekiwanego.

W aranżacji wnętrz warto natomiast oprócz pigmentów kupić odpowiednią ilość białej farby, do której zostaną dodane pigmenty o pożądanym kolorze. Zanim przystąpicie do szukania wymarzonej barwy, należy jeszcze z już uzyskanych pigmentów stworzyć kolor czarny, dzięki któremu będzie można przyciemnić odcień od jednego do kilku tonów. Aby uzyskać czarny pigment, należy połączyć:

  • NIEBIESKI+ŻÓŁTY+CZERWONY = CZARNY

Jak zmienić odcień lub temperaturę barwy?

W palecie barw podstawowych znajdują się dwa ciepłe kolory żółty i czerwony oraz jeden zimny niebieski. Wszystkie kolory uzyskane z żółtego i czerwonego będą ciepłe, te z mieszanki jednej ciepłej barwy i zimnego niebieskiego będą ciepłe lub zimne w zależności od proporcji zmieszanych kolorów. Jeśli tworząc fioletowy, dodamy 70% czerwonego i 30% niebieskiego kolor będzie ciepły. Rozszerzając paletę barw o kolory pochodne do dyspozycji mamy dwa kolejne dwa kolory zimne, zielony i fioletowy (kolory uzyskane w proporcji 50% do 50%) i jeden ciepły pomarańczowy. Teraz dysponujemy trzema ciepłymi barwami żółty, pomarańczowy i czerwony i trzema zimnymi niebieski, zielony, fioletowy. Jeśli barwę zimną wymieszamy z ciepłą, z której składa się dany kolor czyli np. do czystego zielonego dolejemy żółty pigment, wówczas ciepła żółć będzie przeważała w tym kolorze, a barwa zostanie ocieplona.

Jak uzyskać ciemniejszy odcień koloru?

Aby przyciemnić już uzyskany kolor, należy dodać odrobinę (najlepiej za pomocą pipetki) pigmentu czarnego. Nie powinno się natomiast nigdy próbować przyciemniać barwy jednym z użytych pigmentów do tworzenia koloru, gdyż w efekcie zamiast farby o ton lub dwa ciemniejszej otrzymamy bardziej soczystą. Analogicznie w celu rozjaśnienia używamy koloru białego, w tym wypadku nie trzeba kupować białego pigmentu, gdyż wystarczy biała farba.

Mieszanie barw w praktyce - jak stworzyć wymarzony kolor ścian w domu?

Zakładając, że remont obejmuje malowanie całego domu lub mieszkania, należy obliczyć ile białej farby potrzeba na pokrycie wszystkich ścian i sufitów. W tym celu należy zmierzyć wysokość i szerokość każdej ściany, wartości pomnożyć. Powierzchnię wszystkich ścian i sufitów dodajemy do siebie, suma to powierzchnia do malowania, którą dzielimy przez wydajność farby, podaną przez producenta na etykiecie, otrzymany wynik to potrzebna ilość białej farby. W sklepie z farbami dostępne są również pigmenty w różnych kolorach, jednak znając zasady tworzenia barw, wystarczy kupić trzy podstawowe i już na początku dorobić odrobinę czarnego, ten barwnik będzie potrzebny w naprawdę śladowych ilościach, dlatego nie warto go kupować.

Pigmenty potrzebne do stworzenia kolorowych farb:

  • czerwony,
  • niebieski,
  • żółty.

W sklepie malarskim warto również zapytać oo gotowy schemat koła barw lub wydrukować kilka gotowych egzemplarzy, niezbędna będzie również duża pipeta, dzięki której można dokładnie odmierzyć ilość aplikowanego pigmentu. Ponadto stopniowe dodawanie pigmentu do farby pomoże uniknąć pomyłek i rozczarowań. Wszystkie proporcje warto zapisać w notesie na wypadek, gdyby w przyszłości zaszła konieczność dorobienia farby. Dysponując białą farbą, trzema podstawowymi kolorami pigmentów i dorobionym czarnym można uzyskać wszystkie kolory występujące na palecie barw.

Kolory pastelowe, soczyste, przybrudzone i złamane

Uzyskanie odpowiedniego koloru po zapoznaniu się z kołem barw, kolorami podstawowymi i pochodnymi jest proste. Jednak to dopiero początek, na kole barw jest mnóstwo odcieni jednego koloru od pastelowych po soczyste ogniste, brudne i bardzo ciemne. Jak samodzielnie stworzyć wymarzony odcień na ścianie. Z pomocą przychodzi biała farba i wcześniej przygotowany czarny pigment. To od nich będzie zależał finalny kolor. Barwy pastelowe uzyskamy, dodając do gotowego koloru (biała farba + przygotowany pigment) białej farby, którą w tym wypadku aplikujemy stopniowo, gdyż ma tylko zmienić odcień. Ciemniejsze odcienie uzyskanego koloru otrzymamy, dodając do gotowego koloru odrobinę czarnego pigmentu (tę czynność najlepiej jest wykonywać za pomocą pipetki gdyż czerń to mocna barwa, która szybko przełamuje kolory). Przybrudzone kolory uzyskamy, dodając do gotowej farby szary pigment (czarny pigment z białą farbą).

Modne kolory w aranżacji wnętrz jak je uzyskać?

Ponownie niezbędne będą trzy pigmenty w podstawowych kolorach oraz czarny, który mieszamy według wzoru podanego powyżej.

  • BRĄZOWY = CZARNY + POMARAŃCZOWY
  • OLIWKOWY = CZARNY + ŻÓŁTY
  • BURGUNDOWY = CZERWONY+CZARNY
  • WRZOSOWY = NIEBIESKI+CZERWONY+ZIELONY+BIAŁY
  • AMARANTOWY = CZERWONY+NIEBIESKI+ZIELONY
  • ŁOSOSIOWY = ŻÓŁTY+POMARAŃCZOWY+CZERWONY+NIEBIESKI
  • SELEDYNOWY = ZIELONY PASTELOWY (ZIELONY+BIAŁY) + SZARY

Jak widać na podstawie powyższych przykładów, diabeł tkwi w szczegółach, wiele kolorów powstaje z kompozycji tych samych kolorów, a mimo to barwy są różne. W zależności od proporcji dodanych barw kolor będzie przybierał inny odcień, który dodatkowo możemy zmienić, łagodząc bielą, przyciemniając czernią lub łamiąc szarością, ocieplić lub sprawić by była chłodniejsza.

Jak wybrać pasujące do siebie kolory?

Dobierając do siebie kolory, warto wybrać barwę wyjściową, czyli taką, od której rozpoczniemy poszukiwania innych pasujących kolorów. Wiedząc zatem w jakim kolorze będą ściany za pomocą koła barw i kilku reguł stosowanych od lat w kolorystyce bez problemu można dobrać dodatki. Jest to ten etap tworzenia nowego wnętrza, na którym nie warto improwizować, znacznie bezpieczniej jest postawić na sprawdzone metody.

Koło kolorów

Jedną z kluczowych kwestii jest łączenie ze sobą jedynie kolorów znajdujących się na tym samym poziomie koła barw. Jeśli więc pierwszy kolor będzie znajdował się na drugim okręgu kolorystycznym (drugi pasek kolorów od środka), ten dobrany również powinien pochodzić z tego samego poziomu.

Zasada dopełnienia - wybór dwóch pasujących barw

Polega na wybraniu dwóch kolorów znajdujących się po przeciwnych stronach koła, w praktyce najłatwiej jest, narysować prostą linię od wybranego koloru np. znajdującego się prawej stronie koła do koloru po lewej stronie pamiętając o doborze kolorów z jednego poziomu np. żółty i fioletowy.

Kolory naprzeciwległe na kole barw

Reguła trójkąta równoramiennego (reguła triady)

Na kole barw rysujemy trójkąt równoboczny, zaczynając od koloru, który ma być przewodnim w aranżacji. Dwa kolejne wierzchołki wskażą kolory pasujące do siebie, podbijające się wzajemnie np.: żółty, niebieski i czerwony.

Triada kolorów

Reguła rombu

Pomaga wyznaczyć cztery pasujące do siebie barwy np. żółty, fioletowy, niebiesko-zielony, i pomarańczowo-czerwony.

Romb kolorów

Reguła barw pokrewnych

Reguła barw pokrewnych, dzięki której możemy wyznaczyć nawet pięć pasujących do siebie kolorów. Na kole barw oznaczamy kolor główny, kolory znajdujące się tuż obok po prawej lub lewej stronie wybranej barwy to kolory, dzięki którym wnętrze będzie odprężające i spójne kolorystycznie.

Sąsiadujące cztery kolory

Sąsiadujące trzy kolory

Reguła barw monochromatycznych

Reguła barw monochromatycznych - czyli znajdujących się w tym samym trójkącie kolorystycznym na kole barw.

kolory monochromatyczne

Reguł dobierania kolorów jest znacznie więcej, np:

Sześciokąt kolorów

Trójkąt równoramienny kolorów

Łączenie kolorów we wnętrzach

Przedstawiona aranżacja to doskonały przykład wielobarwnego salonu z klasą. Mimo zastosowania aż siedmiu barw pomieszczenie jest spójne, harmonijne, nie można mu odmówić również wyszukanej klasy i elegancji.

Nowoczesny kolorowy salon

Kompozycja tak wielu kolorów w jednej aranżacji była możliwa dzięki wykorzystaniu ww. zasad i dodatkowo wprowadzeniu barw monochromatycznych. Na uwagę zasługuje nie tylko ilość występujących kolorów, dekorator w bardzo subtelny sposób wprowadził różne odcienie każdej barwy, wybierając spośród tych monochromatycznych. Zarówno pastelowa kolorystyka jak lekkie meble sprawiają, że aranżacja jest lekka i spójna. Jest to doskonały sposób na wykorzystanie pozytywnej mocy barw, które użyte w odpowiednich proporcjach i fachowo dobrane tworzą oazę spokoju i relaksu. Jedyny mocnym akcentem całej aranżacji to soczysty żółty wewnątrz lampy.

Kolorowy pokój dziecięcy

Kolejna propozycja to kolorowy pokój dziecięcy, w którym barwy dobrano zgodnie z metodą rombu, które zostały uzupełnione poprzez neutralną czerń farby tablicowej i szare ściany. Brąz, beż i drewniane elementy wyposażenia to barwy monochromatyczne, nawiązujące do żółtego i pomarańczowego. Przedstawiony pokój dziecięcy jest wesoły, ale też spokojny, wycisza i pobudza kreatywność dziecka. Mimo wykorzystania w aranżacji wielu kolorów całość jest spójna, daleka od kolorystycznego chaosu często spotykanego w pokojach pociech.

Komentarze

Vitavision
Bardzo fajny artykuł o dobieraniu kolorów i ich zestawianiu. Przyda się w każdym aspekcie od wnętrz, przez ubrania po zdjęcia z wakacji!
https://vitavision.pl/